تشریح مفاهیم انتقال فعال، انتشار، تونوسیته و الاستیسیته به زبان ساده

انتقال مواد از غشا سلول به‌صورت «انتقال فعال» و «انتقال غیرفعال (انتشار)» صورت می‌گیرد. بر اساس تعریف انتقال مواد در جهت گرادیان (شیب) غلظتی بدون نیاز به صرف انرژی زیستی (ATP) را انتقال غیرفعال (انتشار) گویند. پس انتقال مواد در خلاف گرادیان غلظتی با صرف انرژی زیستی را انتقال فعال گویند.

انتشار (Passive Transport) به روش‌های گوناگونی صورت می‌گیرد که عبارت‌اند از:

• انتشار از منافذ ریز غشا: در این روش موادی مانند آب و اوره به علت کوچک بودن مولکول‌های آن‌ها می‌توانند از عرض غشا عبور کنند؛ پس در این مسیر سرعت انتشار به اندازه ذرات وابسته است.
• انتشار از طریق حل شدن در لایه لیپیدی: موادی مانند CO2، O2، گلیسیرین، الکل‌ها و اسیدهای چرب در دولایه لیپیدی حل شده و انتشار می‌یابند. در این مسیر سرعت انتشار به میزان انحلال ماده در چربی بستگی دارد.
• انتشار تسهیل شده: در این روش قندها و اسیدهای آمینه توسط مولکول‌های پروتئینی خاصی بنام پروتئین‌های حامل (Carrier) از غشا عبور می‌کنند. این پروتئین‌های حامل اختصاصی عمل کرده و دارای خاصیت اشباع‌پذیری است. در این انتشار تسهیل شده سرعت انتشار به سه عامل اختلاف غلظت ماده در دو سوی غشا؛ مقدار ماده موجود در دسترس و سرعت انجام واکنش‌های شیمیایی بستگی دارد.

درباره بشره (Epiderm) و روزنه‌های هوایی بیشتر بدانید

بشره (=روپوست) بافت محافظ اندام‌های هوایی جوان گیاه است. سلول‌های بشره به یکدیگر چسبیده‌اند و سطح خارجی اندام‌های درونی آن اغلب کوتینی شده است. به‌منظور تبادلات محیط و گیاه، لابه‌لای آن‌ها سلول‌های نگهبان روزنه تمایز یافته است (روزنه هوایی و روزنه آبی). بشره ممکن است یک ردیفی و گاه چند ردیفی نیز باشد (مثل گیاهان فیکوس و فلفل سیاه). سلول‌های بشره زنده‌اند اما در اکثر موارد فاقد کلروپلاست‌اند و معمولاً آمیلوپلاست دارند (در برخی سرخس‌ها بشره کلروفیل دارد). بشره می‌تواند به سلول‌های نگهبان روزنه، کرک و در ریشه به تار کشنده تمایز باید.

تصویر میکروسکوپی اپیدرم داخلی پیاز

چرا صابون در آب سخت به‌راحتی کف نمی‌کند؟

در پاسخ به این سؤال که چرا صابون در آب سخت به‌راحتی کف نمی‌کند باید گفت صابون از نمک‌های سدیم یا پتاسیم اسیدهای چرب گوناگون تشکیل شده است. با اضافه کردن صابون به آب، این نمک فلزی اسید چرب، نیروی کشش سطحی آب را کاهش می‌دهد و با کاهش کشش سطحی، پوسته سطح آب منبسط می‌شود و آب کف می‌کند. وقتی لوله‌ها را تکان می‌دهیم تا کف صابون بسازیم، این پوسته به‌راحتی کشیده و حباب تشکیل می‌شود.

صابون معمولی در آب سخت کف نمی‌کند، زیرا یون‌های Fe2 یا Ca2 یا Mg2 با آنیون صابون تشکیل رسوب می‌دهد و دیگر آنیون اسید چرب در محیط وجود ندارد که کشش سطحی را کاهش دهد.

طرح برگزیده «بهترین برنامه فرهنگی» در دانشگاه آزاد اسلامی

مقدمه:

دفتر فرهنگ اسلامی دانشگاه محلی برای اعتلای سطح فرهنگ دانشجویان با برنامه‌ریزی‌ای دقیق و منظم در کنار دروس ارائه شده است که این مهم بدون نظارت و پشتیبانی کارشناسان فرهنگی میسر نخواهد بود. برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی حدومرزی ندارند و بی‌تردید انتخاب یک برنامه به‌عنوان «بهترین برنامه فرهنگی» کار دشواری است، بنابراین برآن شدم تا توصیه‌نامه‌ای که مجموعه‌ای از فوق‌برنامه‌های فرهنگی و معنوی است را با توجه به شرایط دانشگاه و دانشجویان و خانواده‌های آنان ارائه کنم.